پرش به محتوا

نارنج

خصوصیات گیاه شناسی
نارنج با نام علمی Citrus aurantium درختی است به ارتفاع ۶-۴ متر، همیشه سبز، بدون کرک، دارای تیغ‌های بلند از خانواده Rutaceae با ساقه‌ای دارای پوست تقریباً صاف متمایل به خاکستری؛ ‌برگ‌های پایا، متناوب و تخم مرغی به درازای ۱۰-۵/۷ سانتیمتر با انتهای نوکدار، کناره‌های دالبری،‌ به رنگ سبز تیره و براق با دمبرگ بالدار؛ گلهای منفرد و یا مجتمع به شکل گروهی، سفیدرنگ، درشت‌تر از گل پرتقال با تعداد پرچم‌ها ۲۰ یا بیشتر؛ میوه و تخمدان کروی یا تخم‌مرغی به قطر ۸-۷ سانتیمتر با ‌دو قطب فرورفته، سطح پوست میوه ناصاف و دارای برجستگی‌های کوچک به رنگ زرد نارنجی و گوشت ترش و نسبتاً تلخ. میوه نوعی «سته» به قطر تا ۱۰ سانتی‌متر با پوست ضخیم و نارنجی‌رنگ است. پوست میوه، تلخ‌مزه ولی آب درون آن، ترش است. قسمت مورد استفاده نارنج، گل، پوست میوه و آب نارنج می‌باشد که همگی دارای خواص دارویی هستند. خلال بهار نارنج شامل پوست بیرون خشکیده میوه رسیده سیتروس اورانتیوم جدا شده از لایه گوشتی سفید می‌باشد. گل‌های بهار نارنج به صورت منفرد و یا چندتایی در طول محور شاخه‌ها قرار گرفته‌اند. این گل‌ها، معطّر، ترد و شکننده هستند و واجد کاسه‌ای با ۵ لوب و جامی سفیدرنگ متشکل از ۵ گلبرگ می‌باشند. گلبرگ‌های ضخیم آن، زبانه‌ای‌شکل، به رنگ سفید متمایل به زرد است که بر روی آنها حفره‌های ترشحی اسانس را به روشنی می‌توان مشاهده‌ نمود. گل‌های نارنج به نام بهار نارنج در ایران مشهور است که قسمت مهم مورد استفاده آن می‌باشد. در اواسط بهار گل‌های نارنج شکفته می‌شوند و سریعاً ریزان می‌باشند. این گیاه بومی مناطق استوایی آسیا از جمله هند و چین است و در مناطق گرم و نیمه‌گرم به خوبی رشد می‌کند. در اسپانیا، جنوب آمریکا، کالیفرنیا، ‌برزیل، ایتالیا، ‌اسرائیل و همچنین در نقاطی از ایران از جمله استان‌های گیلان، مازندران و فارس رویش دارد و امروزه به طور وسیع در دیگر مناطق مثل مدیترانه کشت می‌شود.
ترکیبات شیمیایی
ترکیبات شکوفه میوه نارنج:
اسانس محتوی لینالول ۳۴٪، لینالیل استات ۱۷-۶٪ ، لیمونن ۱۵٪، پینن، نرولیدل، ژرانیول، نرول، متیل آنترانیلات، ایندول، سیترال، فارنسول، و جاسمون می‌باشد.
ترکیبات پوست میوه :
روغن فرار حاصل از پوست میوه شامل لیمونن، نرول، ژرانیول، لینالول، لینالیل، نریل، ژرانیل و سیترونلیل استات و نیز متیل آنترانیلات است. فلاونوییدها از جمله ترکیبات تلخی مانند نئوهسپریدین، دی هیدروچالکون، نارینژین و ترکیبات لیپوفیلیک سینستین، نوبيلتين، تانگرتین و فوروکومارین ها می باشد.
خواص درمانی و کاربرد

فرآورده های حاصل از شکوفه و اسانس شکوفه این گیاه به عنوان عامل پیشگیری از دردهای عصبی، دردهای معده، نقرس و گلو درد استفاده می شود. همچنین به عنوان آرام بخش برای درمان تنش عصبی و بی خوابی به کار برده می شوند. در طب سنتی نیز از آن برای درمان برونشیت مزمن استفاده می گردد. در طب چینی از شکوفه نارنج و روغن فرار حاصل از آن برای درمان مواردی مانند درد اپی گاستر، استفراغ و بی اشتهایی استفاده می شود.

اسانس بهار ‌نارنج یکی از پرمصرف‌ترین روغن‌های گل در عطر‌سازی است. مانند همه روغن‌های ضروری، اسانس بهار ‌نارنج نیز تحریک‌کننده، حساس‌کننده و یک ماده حساسیت‌زا شناخته‌ شده است. به دلیل داشتن مقادیر بالاتری از ‌ترپن‌های معطر مانند لینالول، لیمونن، فارنسول، ژرانیول و سیترال این ترکیب با روغن مرکبات، انواع مختلف گل و بسیاری از اجزای مصنوعی موجود در بازار به خوبی ترکیب می‌شود.

اسانس بهار‌ نارنج یک عنصر کلاسیک در طراحی رایحه و یکی از رایج‌ترین آن‌ها در صنعت است. اسانس بهار‌ نارنج همچنین در طعم‌دهنده‌ها کاربرد محدودی دارد. بنا بر گزارش‌ها، روغن نرولی یکی از ترکیبات موجود در دستور العمل پنهانی مخلوط نوشابه Coca-Cola است.

پوست میوه این گیاه ضد اسپاسم ضعيف مجاری گوارشی بوده، موجب افزایش ترشح شیره معده می گردد. در طب سنتی از پوست میوه این گیاه در مواردی از قبیل بی اشتهایی و سوء هاضمه استفاده می شود.
در طب چینی پوست میوه این گیاه برای درمان سرفه، سرماخوردگی، بی اشتهایی و کاهش میزان تنبلی عضلانی منجر به پرولاپس مقعد و رحم به کار برده می شود. طبع پوست گیاه نارنج گرم و گوشت آن سرد و خشک است. مصرف گرد پوست نارنج با آب گرم دل پیچه را به صورت سریع درمان می کند. مصرف گوشت میوه نارنج به صورت ناشتا سببب تضعیف کبد و سست کردن معده در افراد سرد مزاج گردیده، لیکن در درمان التهاب معده، در افراد دارای مزاج گرم سودمند است (Suntar et al., 2018).

اشتراک گذاری

WhatsApp
Telegram
Facebook
LinkedIn

مطالب مرتبط

هنوز نظری ندارید ، صدای خود را به زیر اضافه کنید!


افزودن یک دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد.

درباره نیلوفارما

شرکت مجتمع پالایشگاهی گسترش صنعت گیاهان دارویی نیلوفر در سال 1400 با همکاری و مشارکت سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران و هلدینگ دانش بنیان لیدکو در اداره ثبت شرکت های تهران به ثبت رسید .ساختار مدیریتی این مجموعه در تلاش است تا با استفاده از دانش ملی و نخبگان کشور و بستر غنی کشور در زمینه گیاهان دارویی اقدام به تهیه و تولید و پالایش فرآورده های گیاهی جهت عرضه به بازار های داخلی و خارجی نماید .این مجموعه بزرگ با هدف تولید در حوزه محصولات دانش بنیان و صنایع خلاق در راستای تحقق منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی)، ایجاد اشتغال‌زایی پایدار به صورت مستقیم و غیر مستقیم، جلوگیری از خروج ارز و در مجموع حرکت کشور از خام فروشی گیاهان دارویی به سمت محصولات صنایع تبدیلی با ارزش افزوده بیشتر در استان کرمانشاه تاسیس و راه اندازی می گردد و برای 136 نفر به صورت مستقیم و غیر مستقیم ایجاد اشتغال می نماید .

ارتباط باما