خصوصیات گیاه شناسی
از نظر گیاه شناسی، گل محمدی با نام علمی Rosa damascena که یکی از گونه های گل سرخ می باشد، درختچه ای است پرپشت، دارای خارهای ریز، زیاد و فشرده، پهن، قالبی شکل و یکنواخت، گل های آن صورتی تا سرخ رنگ، پرپر و معطر می باشد. گل آذین آن از نوع دیهیم با 12 – 6 گل است. برگ ها مرکب، متناوب و دارای 7 -5 برگچه می باشند. دمبرگ ها با کرک های قهوه ای متمایل به قرمز پوشانده شده اند. رویه برگ ها سبز تیره و سطح زیرین آن ها سبز روشن می باشد. ساقه گل محمدی، خاردار با خارهای قالب مانندی است که اغلب مخلوط با کرک های غده ای است و میوه آن گلابی شکل می باشد. درحال حاضر، کشورهای تولیدکننده گل محمدی در دنیا عبارتند از: بلغارستان، ترکیه، ایران، هند، اوکراین، آمریکا، کانادا، فرانسه، انگلستان و ژاپن. گفتنی است که چهار کشور اول جزو پیشگامان تولید گل محمدی در جهان بودهاند. کشت گل محمدی در کشورمان بطور عمده در استانهای فارس، کرمان، اصفهان و آذربایجان شرقی انجام میشود. این استانها به ترتیب مقامهای اول تا چهارم سطح زیرکشت گل محمدی را در ایران به خود اختصاص دادهاند.
شرایط کشت
از شاخص ترین صفاتی که در گل محمدی می توان ذکر کرد، بقاء و سازگاری این گیاه به خشکی است. گواه این مسئله گلستان های مختلف در مناطق کاشان، فارس و کرمان که در طول سال فقط 2 تا 3 بار و بعضا ً مناطقی که اصلا آبیاری انجام نمی شود، می باشد. به تجربه ثابت شده در مناطقی که بارندگی از 250 میلی متر بیشتر باشد، کشت دیم آن امکان پذیر است؛ گرچه به طور مسلم کاهش عملکرد اقتصادی در آن مشاهده می شود. این گیاه در هر ارتفاعی قابل كشت بوده و لیكن در مناطق با ارتفاعات بالاتر، گل ها دارای كیفیت اسانس بالاتری می باشند كه این امر ناشی از رفع نیاز سرمایی گیاه می باشد. شوری آب و خاک را تا 6 الی 7 دسی زیمنس بر متر تحمل می کند و در این شوری، گیاه رشد کرده و گلدهی دارد؛ اما قطعا عملكرد مطلوب و اقتصادی در شوری های كمتر مشاهده خواهد شد. لازم به ذکر است گل های گل محمدی به بادهای گرم و خشک حساس بوده و این امر در عملکرد و محصول دهی گیاه اثر منفی خواهد داشت.
گلستان گل محمدی
یکی از روش های نوین تکثیر گل محمدی، روش کشت بافت می باشد. از مزایای کشت بافت می توان به تولید انبوه و سریع یک پایه مطلوب، عدم انتقال آلودگی و بیماری ها، سرعت رشد و استقرار بالای گل محمدی اشاره کرد که در کشت این گیاه در اراضی شیب دار این موارد اهمیت زیادی دارد.
کشت بافت گل محمدی
آفات و بیماری ها
ترکیبات شیمیایی
خواص درمانی و کاربرد
این گیاه از قدیم در طب سنتی برای درمان دردهای روماتیسمی، ناراحتی های خونی و گلودرد استفاده می شده و همچنین برای درمان عارضه های یائسگی، بیماری ها و نارسائی های دستگاه تنفسی، زخم دهان، بی خوابی و افسردگی نیز بسیار مفید می باشد. گلبرگ های آن اثر ملین ملایم دارند و از این رو برای رفع یبوست کودکان، اشخاص مسن و بیماران در دوره نقاهت مصرف می شود. از دیگر خواص دارویی گلبرگ ها، ضد اضطراب، ضد اسپاسم، داروی مسکن، تقویت کلیه، تقویت خون، تنظیم قاعدگی و ضد التهاب است. از گلبرگ ها در تهیه سرکه داروئی به نام سرکه رز نیز استفاده می شود. گلبرگ های خشك آن دارای اثرات بالایی از خواص ضدباكتریایی بوده و طبق منابع جدید دارای اثرات ضدعفونی كننده قوی بر علیه 15 گونه باكتری می باشد و می توان به صورت نوشابه های گرم غنی از مواد آنتی اكسیدانت بصورت جداگانه و یا مخلوط با سایر مواد استفاده شود. همچنین میوه آن حاوی 5/0 تا 7/1 درصد اسید اسکوربیک می باشد.
مهمترین فرآورده های گل محمدی که از این گیاه بدست می آید، شامل: گلاب، اسانس، گلبرگ و غنچه خشک می باشد. گلاب از گذشته تاکنون به دلیل خواص غذایی و دارویی آن در مراسم مذهبی، تهیه انواع شیرینی، شستشوی اماکن مقدس و به علت اثرات آرام بخش و معطر بودنش، در مراسم عزاداری (در فرهنگ ایرانیان) جایگاه ویژه ای داشته است. برای بیماری های قلبی و تقویت اعصاب مفید است. ناراحتی گوارش از جمله معده درد را برطرف می کند. خاصیت آرام بخش دارد و افسردگی، خشم، ترس و اندوه را برطرف می کند. گردش ضعیف خون و ناراحتی های مربوط به قلب چون تپش قلب و فشار خون بالا را درمان می کند. تقویت کننده کبد و کیسه صفراست. ناراحتی تنفسی مانند، آسم سرفه و تب یونجه را برطرف می کند. خاصیت مرطوب کننده و آب رسانی به پوست دارد. مویرگ های آسیب دیده، التهاب های پوستی، قرمزی پوست، اگزما و تبخال را درمان می کند (Boskabady et al., 2011).
هنوز نظری ندارید ، صدای خود را به زیر اضافه کنید!